Ga naar inhoud
Kenniskluis 7

Lifeskills

IMG 3808
Hockey kind

Stap voor stap naar zelfstandigheid

Hun eigen problemen leren oplossen is voor kinderen een belangrijke stap op weg naar zelfstandigheid. Het besef dat ze zichzelf wel redden, wat er ook gebeurt, is de basis. Op en rondom het hockeyveld bieden we kinderen ruimte voor het leren omgaan met emoties en om oplossingen uit te werken door te onderhandelen, denken en te redeneren. In de hedendaagse diverse samenleving is het de kunst dat kinderen zichzelf blijven en tegelijkertijd zo kunnen schakelen in de omgang met leeftijdgenoten en volwassenen, dat ze sneller en beter zelfstandig situaties aan kunnen.

Eigen verantwoordelijkheid
Kinderen en jongeren worden in hun tienerjaren en in de adolescentieperiode (10-20 jaar) voor het eerst aangesproken op hun eigen verantwoordelijkheid. Ze komen dan in allerlei lastige situaties terecht die zij zelf moeten zien op te lossen (Gravesteijn, C., Diekstra, R., De Wilde, E., Koren, E., 2004). Vaker dan toen ze nog klein waren, wordt er van ze verwacht dat ze deze situaties het hoofd kunnen bieden, maar niet alle kinderen en jongeren hebben in hun opvoeding tools meegekregen om zaken op te lossen.

Kapitaalvormen
Maatschappelijke ongelijkheid ontstaat doordat kapitaalvormen zich bij de ene groep ophopen en schaarste ontstaat bij anderen (definitie Sociaal en Cultureel Planbureau). Iemands maatschappelijke positie en hoeveel kansen hij of zij krijgt in het leven worden onder meer bepaald door ‘wie je kent’: het sociaal kapitaal, dat wordt gevormd door sociale netwerken die steun en hulp kunnen bieden of je vooruit kunnen helpen in het leven. Verschillen in inkomen, opleiding of beroep spelen mee, ofwel het economische kapitaal. Het gaat ook om wie je bent: het persoonskapitaal, dat wordt bepaald door je fysieke en mentale gezondheid, zelfvertrouwen en aantrekkelijkheid. En om ‘of je erbij past’: het cultureel kapitaal: Ken je de maatschappelijke codes (van de Nederlandse burgercultuur) en gedraag je je ernaar?

Armoede, onveiligheid en stress
Kinderen uit arme gezinnen starten op school vaak al met een achterstand ten opzichte van kinderen uit gezinnen met een hoog inkomen. Als het geld er niet was om een kinderdagverblijf te bezoeken, hebben zij daar geen sociale- en taalvaardigheden op kunnen doen. Ook zie je vaak dat ouders deze kinderen onvoldoende hebben kunnen helpen om hun woordenschat uit te breiden, omdat zij zelf de taal niet goed beheersen (Duncan G, Dowsett C, Claessens A, Magnuson K, 2014). Armoede en onveiligheid in de buurt leiden vaak tot opvoedstress bij ouders, een negatieve manier van communiceren in het gezin (Melby J, Conger R, Fang S, Wickrama K, 2008) en meer stresshormonen in het lichaam van de kinderen, wat hun ontwikkeling en leervermogen beperkt.

Geen volle boekenkast
Daarbij lopen deze kinderen het risico als minder succesvol bestempeld te worden in het onderwijs, omdat ze een specifiek gewenst kapitaal niet bezitten. Door een minder verzorgd uiterlijk, minder zelfvertrouwen, of omdat ze thuis geen volle boekenkast hebben. Ook als een kind misschien wel slim genoeg is en heel hard werkt. Dat is zonde, want opgroeien in een gezin met een lage sociaaleconomische status (SES) kan ook bepaalde kwaliteiten met zich meebrengen die kinderen uit de hoge SES niet bezitten. Denk hierbij aan vechtlust, doorzettingsvermogen, bescheidenheid, bewustzijn van wat geld waard is bijvoorbeeld (Lutte W, voor de Klassen Kennisbank, 2016). Tegelijkertijd zullen we bij kinderen die uit buurtrajecten op een vereniging in gaan stromen, alert moeten zijn op de gevolgen van stressfactoren, zoals een laag zelfbeeld, het lastig vinden om goed te communiceren of negatieve emoties te overwinnen.

Lessen burgerschap
Sinds 2006 is in de wet vastgelegd dat het basis- en voortgezet onderwijs actief burgerschap en sociale integratie moeten bevorderen. Burgerschapsvorming betekent het ontwikkelen van burgerschapskennis, lifeskills en houdingen die kinderen kunnen gebruiken om een zelfstandig leven op te bouwen waarin ze zelf ook een bijdrage leveren aan de samenleving. Scholen stellen deze lessen samen met de maatschappelijke en pedagogische doelen van de feminiene, Nederlandse cultuur. Uit kenniskluis 2 weten we al dat die niet altijd overeenkomt met de masculiene straatcultuur en het opvoedmilieu bij sommige kinderen thuis. Dat kan dan zogenaamde identiteitsconflicten creëren en beinvloedt daardoor ook de lifeskill zelfwaardering.

Op de hockeyvereniging
Vanuit het contact en het vertrouwen dat wij opbouwen met kinderen, kunnen we ze op de Hockey Foundation vereniging kennis laten maken met het reilen en zeilen binnen de Nederlandse verenigingscultuur. We willen het ze makkelijker maken om verschillen tussen opvoedmilieus te overbruggen, ze een goed en veilig ‘thuis’, veel succesbeleving en positieve rolmodellen bieden. Pedagogisch verenigingsmangers en trainers zijn ervoor opgeleid om kinderen daar goed bij te observeren en extra aandacht te geven aan degenen die dat nodig hebben.

Kenniskluizen

  • Opgroeien in een lage inkomenswijk

    Kinderen die opgroeien in een lage inkomensbuurt krijgen niet dezelfde kansen als andere kinderen. Hun leefomstandigheden zijn anders en hun behoeften en ontwikkelmogelijkheden ook. Hockeyen in verenigingsverband kan voor veel kinderen als springplank dienen. Samen kunnen we de kinderen begeleiden en daar aan bijdragen. lees verder

  • Straat­cul­tuur

    Met activiteiten in de wijk en goede pedagogische ondersteuning wil de Hockey Foundation nog meer kinderen uit lage inkomenswijken naar de hockeyvereniging begeleiden. Om een bewustere houding aan te kunnen nemen tegenover onze doelgroep, wordt in deze kenniskluis meer verteld over het ontstaan en de ontwikkeling van straatcultuur ten opzichte van de burgercultuur. lees verder

  • Sport als middel

    Sporten kan een doel op zichzelf zijn: het is leuk om te doen en het biedt kinderen kansen om hun sportieve talenten te ontdekken. Binnen een Hockey Foundation vereniging wordt sport met name ingezet als middel om een bijdrage te leveren aan uiteenlopende sociale doelstellingen. Met deze kenniskluis hopen we het clubkader te motiveren voor deze aanpak. lees verder

  • Boeien en binden

    Hier doorlopen we de stadia van boeien tot binden van kinderen die opgroeien in een lage inkomenswijk aan het hockey in school- en verenigingsverband. We vertellen hoe het Hockey Foundation buurttraject eruitziet, en met welke partijen we community based samenwerken. We verwijzen naar de Hockey Foundation lessenserie voor de onder- en middenbouw van het basisonderwijs, met als theoretische basis vijf pijlers die ook in kluis 5 aan bod komen. lees verder

  • Een peda­gogisch sportklimaat

    Het aangaan van relaties met kinderen die structureel aan het Hockey Foundation programma deelnemen is zowel een persoonlijk als een professioneel proces, waar we steeds actief aan moeten blijven werken. In deze kluis verzamelden we theoretische kennis en praktische tips die het verenigingskader in staat stelt om kinderen echt centraal te stellen. Ook lichten we de achtergrond van de vijf theoretische pijlers van de Hockey Foundation toe. lees verder

  • Het kind centraal

    Voor het sportpedagogisch verenigingskader dat aan de slag gaat met specifieke pedagogische vragen van de kinderen en de club, heeft de Hockey Foundation een werkwijze ontwikkeld. Aan de hand van zes stappen maken we het de trainers en begeleiders eenvoudiger om kinderen te observeren en extra aandacht te geven aan degenen die dat nodig hebben. lees verder

  • Lifeskills

    Door middel van hockey in verenigingsverband en een programma gericht op lifeskills zorgen we dat kinderen zich sportief, sociaal, emotioneel en gedragsmatig beter kunnen ontwikkelen. Ze leren belangrijke levensvaardigheden als samenwerken, reflecteren, omgaan met teleurstellingen en problemen oplossen, die hen helpen om ook buiten de club controle over hun situatie te krijgen en deze beheersbaarder te maken. lees verder

  • Ouder­be­trokken­heid en –partic­i­patie

    Ouderparticipatie is een gevorderde vorm van betrokkenheid waar een vereniging niet zonder kan. Het levert zowel de kinderen als de vereniging een hoop voordelen op. In deze kenniskluis introduceren we onze participatieladder met verschillende niveaus van ouderbetrokkenheid en -participatie. We vertellen hoe er het beste geïnvesteerd kan worden in de relatie met ouders om stappen op de ladder te kunnen maken. lees verder

  • Inclusie binnen de hockeyvereniging

    In deze kenniskluis benadrukken we het belang van een actieve beleidsvoering om inclusief te zijn en drempels weg te werken die deelname aan het verenigingsleven in de weg staan. Op een inclusieve vereniging voelen zowel bestaande leden als nieuwe leden uit de buurttrajecten zich welkom. Er heerst een open en respectvolle sfeer, waarbij zowel ouders als kinderen trots zijn om daar aan bij te dragen. lees verder

  • De spiegel: blik op jezelf

    In deze kenniskluis laten we je stilstaan bij de professionele identiteit die we onze medewerkers helpen ontwikkelen. Daarbij onderstrepen we het belang om hen positieve relaties met de kinderen op te laten bouwen, zich verantwoordelijk te gedragen en te rolmodel zijn. Het is belangrijk dat het bestuur en kader het belang hiervan onderschrijft en zelf ook het goede voorbeeld geeft. lees verder

Ontdek een schat aan informatie voor de inclusie van jeugd.

Onze staf leiden wij aan de hand van deze thema's op in het KNHB College met een online educatieprogramma.